Energiecongres 2022

20 juni 2022 om 14:31

Benieuwd naar hoe leerrijk en gezellig ons energiecongres was in Antwerpen? Lees hier het verslag, bekijk de foto's en klik door naar de presentaties.

Vorige week donderdag (16 juni) bruiste het van enthousiasme en ideeën in het KAVA congrescentrum in Antwerpen!

Na de visionaire voordrachten van klimaatexpert Steven Vromman en professor Dirk Saelens stroomden jullie ideeën overvloedig aan de speeddate discussietafeltjes. Jullie waren het erover eens dat de energietransitie al volop aan de gang is en dat we die best aanpakken als een ruimere klimaattransitie, in plaats van in hokjes te denken. We hadden trouwens nooit gedacht dat thermisch ondergoed bij zulke tropische temperaturen zo populair zou zijn! 😊 En in de prachtige stadstuin genoten we samen van een heerlijke barbecue in de zalige avondzon en zacht briesje.

“Je voelde gewoon dat jullie blij zijn bij om OVED te horen!”, blikt onze voorzitster tevreden terug.

Wist je dat… thermisch ondergoed een deel van het klimaatprobleem oplost? 😉

🩲 Ja, je leest het goed: thermisch ondergoed dragen helpt! Niet bij zomertemperaturen uiteraard, maar in de winter kunnen we onze verwarming daardoor enkele graden lager zetten. Dat was één van de ludieke tips waaraan klimaatexpert Steven Vromman ons herinnerde in zijn ‘grote tiplied’ 🎵.

“Helaas is de klimaatverandering op heel wat fronten een vrij somber verhaal en geen eco-comedy”, vertelde Steven even later bloedserieus. "We botsen op de grenzen van ons ecosysteem en gaan er op vele vlakken zelfs over. Een onhoudbare situatie!"

Bovendien zitten we teveel in een tunnelvisie: we richten ons te sterk op CO2-emissies verlagen door meer hernieuwbare energie, terwijl ook het stikstofoverschot, materiaalschaarste... evengrote uitdagingen vormen! We moeten de energietransitie dus best aanpakken als een ruimere klimaattransitie, in plaats van in hokjes te denken.

"Sommigen geloven graag dat de technologie al die problemen zal oplossen. Maar we zullen ook onze mindset moeten veranderen en bewuster (consu)minderen...

Hebben wij eigenlijk zoveel luxe, ruimte en spullen nodig om echt gelukkig te leven? Wanneer hebben we eindelijk genoeg en zijn we tevreden?”, weerklonken de wijze woorden van Steven Vromman. Stof tot nadenken dus!

Hoopgevend is wel dat onze leden zelf al heel wat inspanningen leveren en nog heel wat interessante tips deelden voor de toekomst. Aan hun enthousiasme zal het niet liggen!

Energienetten van de toekomst

Professor Dirk Saelens is gespecialiseerd in het beoordelen van de energieprestatie en het comfort in gebouwen door middel van metingen en dynamische gebouwsimulaties.

Tijdens ons congres bracht hij een hoogstandje aan wetenschappelijk onderzoek over de interactie van gebouwen met onze energienetten. Concreet ging het over de limieten van ons elektriciteitsnet waarop we botsen als we alles massaal elektrificeren (PV, warmtepompen, elektrische auto’s…), de bijhorende kostprijs voor netaanpassingen en mogelijke oplossingen, zoals bv. lokale hernieuwbare energiegemeenschappen om vraag en aanbod lokaal zo goed mogelijk af te stemmen. Maar seizoensopslag, dat wordt dé grootste uitdaging van al!

Hij pleitte ook voor de afschaffing van negatieve E-peilen in de EPB-rekenmethodiek, omdat die helemaal geen rekening houden met het momentaan zelfverbruik van eigen opgewekte groene stroom.

Speeddating

Jullie konden ook onze vernieuwende speeddating formule wel smaken!

Jullie kregen 10 pittige stellingen voorgeschoteld:

Zijn de langetermijndoelstellingen (label A) haalbaar tegen 2050, voor residentiële en niet-residentiële gebouwen? - Jullie zien dit overwegend somber in, vooral door de hoge kostprijs om te renoveren, het tekort aan vakmensen voor zoveel te renoveren gebouwen en het gevaar voor lock-ins (als er geen stappenplan of begeleiding is). De duurdere energieprijzen spelen dan weer wel in het voordeel van de transitie.
Zijn de technologieën nu al voldoende ver om om te schakelen naar fossielvrije gebouwen? Ja, de technieken wel, maar het energienet niet!
Stimuleert het EPB-beleid de transitie voldoende? Ja, min of meer: het geeft een boost aan energiezuinig bouwen, maar houdt helaas (nog) geen rekening met klimaatneutraliteit!
Vormt het verbod op fossiele brandstoffen en premies voor warmtepompen goede stimulansen voor duurzame verwarming? De meningen zijn hierover sterk verdeeld. Jullie pleiten wel voor eerst isoleren en lage temperatuur afgiftesystemen, ook al is dat makkelijker gezegd dan gedaan voor bestaande woningen.
Geloof je dat lokale hernieuwbare energiegemeenschappen een boost zullen geven aan de hernieuwbare productie? De meerderheid is ervan overtuigd dat team spirit en peer pressure in je buurt zal helpen. Toch hebben jullie nog veel bedenkingen over de praktische realisatie, hoe dit eerlijk te verdelen en hoe dit het net kan ontlasten.
Hebben jullie voldoende kennis om je klanten te adviseren bij hun renovaties? Overwegend positief! Sommigen (vooral EPC-deskunigen) willen hun bouwtechnische kennis nog wat bijschaven. Hoe dan ook, het blijft levenslang leren, want evolueert heel snel. En er is nood aan een eenvoudige tool.
Hoe maak je de energietransitie voor iedereen haalbaar en betaalbaar? Dat was een zeer ruime vraag met evenveel verschillende suggesties 😊 o.a. lage energieverbruiken belonen, taksshift, degelijke studie voor de start van de verbouwingswerken, flexibelere bouwvormen toelaten (verkaveling villa's voor cohousing), meer collectiveren ipv individualisme...
Kan een warmtepomp bij renovatie van bestaande woningen de warmte- en sanitaire vraag 100% dekken? De grote meerderheid ziet hierin geen probleem, mits een degelijke voorafgaande warmteverliesberekening en dimensioneringsnota, een gunstige elektriciteitsprijs t.o.v. gas (consistent beleid).
Vormt de thuisbatterij een goede schakel in ons energiesysteem? Ja, om zonnepieken (kortstondig) te bufferen bij bepaalde verbruiksprofielen (in functie van capaciteitstarief), maar niet voor iedereen interessant. Nee, want vraag en aanbod verschillen door de seizoenen heen (seizoensopslag). Men kan ook beter in een buurtbatterij of andere collectieve systemen investeren. Een batterij hoeft niet gesubsidieerd, de overheid geeft beter (meer) premies voor isoleren.
En julliezelf? Zijn jullie bereid om nog meer inspanningen te doen? Jullie doen zelf al heel wat inspanningen om het klimaat te redden, en zijn bereid om nog meer te doen. Zelfs thermisch ondergoed dragen 🩲! Goed bezig! (voor de concrete plannen: zie Menti-resultaten van Stevens peiling)

Hoe is het met het klimaat gesteld in 2070?

Steven dook in zijn teletijdmachine en gaf ons een beeld van hoe onze wereld er in 2070 kan... euh, zal uitzien, want het moet en zal ons lukken!

🌞Overal PV-daken, windturbines, warmtepompen, en ook wel eens een mega-PV-centrale in de Sahara
🌳 Meer kernverdichting, meer groen en open ruimte
⛺ Staycation met de caravan of op reis met de zeppelin?
🚲 Koning fiets, in plaats van koning auto, en futuristische, en zelfrijdende shuttles als openbaar vervoer
🍴 Meer lokaal en plantaardig voedsel en minder vlees. Misschien champignons uit de leegstaande ondergrondse parking van Gent-Sint-Pieters? Of misschien vlees uit de 3D-printer?

Yes, we can! 👍

Voor wie nog meer wil weten over Steven Vrommans toekomstvisie, is zijn nieuwste roman Amor Mundi een aanrader! Proficiat trouwens, aan bestuurder Jorn Van Herck, die het boek alvast won tijdens de minikwis 🎁.

Slotwoord van onze voorzitster

Onze voorzitster Petra Proesmans vatte ons congres samen met deze lessen van de dag:

Renewable, efficient & sufficient thermal underwear
Staycation en binnen de planetaire grenzen
Seizoensopslag wordt dé uitdaging!
Weg met het negatief E-peil, omdat dit zelfverbruik niet stimuleert

En haar 5^e eindconclusie van de dag was... dat de afwezigen ongelijk hadden 😉

“Het was een meer dan geslaagde editie van het OVED congres! Ik zag een groep enthousiaste leden, die heel blij waren elkaar terug te zien. Er waren veel ‘oude’ bekenden, maar ook nieuwe gezichten. En je voelde gewoon dat mensen blij zijn bij OVED te horen!”, blikt onze voorzitster Petra enthousiast terug.

Tof dat jullie erbij waren! Doe zo verder en tot volgend jaar!